Hệ thống tâm lý của Charlie Munger
Charlie Munger nổi tiếng với hệ thống Mô hình tâm lý đồ sộ của mình, thường được gọi là Mạng lưới Mô hình Tâm lý của Munger. Hôm nay, chúng ta sẽ xem xét 8 trong số các Mô hình Tâm lý này.
Nếu bạn bỏ lỡ những bài viết hay nhất gần đây:
Chiến tranh Trung Đông, vàng chạy dầu cháy, chứng khoán đỏ lửa
Nick Sleep: Nhà Đầu Tư Đánh Bại Thị Trường Với Tỷ Suất +921% Trong 13 Năm Bằng Cách Nào
Bạn muốn có lãi sớm? Hãy học cách Phân tích chu kỳ cổ phiếu của Stan Weinstein
1. Phương pháp: con dao quân đội Thụy Sĩ
Hệ thống suy nghĩ của Charlie Munger có thể được mô tả khá chính xác bằng “Swiss Army Knife” - con dao quân đội Thụy Sĩ.
Đây là một con dao bỏ túi nhỏ gọn có nhiều dụng cụ kèm theo. Bất kể gặp vấn đề gì, bạn sẽ tìm thấy cách để giải quyết. Thuật ngữ "con dao quân đội Thụy Sĩ" là một phép ẩn dụ cho việc bạn phải chuẩn bị tâm lý để đương đầu với nhiều thử thách và tìm cách giải quyết chúng.
Đó là cách Charlie Munger nghĩ về mạng lưới suy nghĩ của mình. Mỗi dụng cụ trong con dao trên đại diện cho một mô hình suy nghĩ hay kiến thức của ông. Charlie muốn hiểu biết của mình được đa dạng hóa trên nhiều lĩnh vực khác nhau—toán học, vật lý, kinh tế, sinh học, hóa học, tâm lý học, v.v.
2. Kết bạn với những người nổi tiếng đã chết
“ Tôi muốn nói rằng khi chọn cố vấn cho mình, bạn không nhất thiết phải chọn người còn sống. Vì một số người giỏi nhất đã chết. ” - Charlie Munger
Chúng ta có hàng thế kỷ kiến thức đã được tích lũy. Tại sao chúng ta không sử dụng chúng? Tất cả những ý tưởng tuyệt vời nhất đều xuất hiện ở một thời điểm nào đó. Thông qua sách, chúng ta có thể học hỏi từ những thiên tài. Sử dụng chúng gần như là một nghĩa vụ với chúng ta.
Ngoài những ý tưởng về một số chủ đề nhất định, Munger còn thích đọc tiểu sử của những người mà ông ngưỡng mộ để hiểu rõ hơn cách suy nghĩ của họ.
3. Sự đơn giản
“Hãy lấy một ý tưởng đơn giản và nghiêm túc thực hiện nó.”- Charlie Munger
Có những lĩnh vực trong cuộc sống khi tính chất công việc càng khó khăn thì “phần thưởng” càng cao. Tuy nhiên, đầu tư không phải là một trong số đó, bạn không có được lợi nhuận cao hơn vì làm những việc khó khăn phức tạp hơn.
Trên thực tế, hiệu suất đầu tư còn giảm nếu bạn thêm vào đó những khó khăn không cần thiết. Nghịch lý thay, toàn bộ ngành công nghiệp tài chính (Phố Wall) lại được xây dựng xung quanh sự phức tạp không cần thiết.
Lợi nhuận trung bình của các nhà đầu tư cá nhân đã giảm trong nhiều thập kỷ trong khi ngành quản lý tài sản ngày càng phát triển lớn mạnh và tạo ra các sản phẩm phức tạp mới qua từng năm.
Nếu chúng ta nhìn vào những nhà đầu tư thành công nhất, chúng ta nhận thấy cách tiếp cận của họ khá đơn giản. Họ có một ý tưởng đơn giản: Mua những doanh nghiệp tốt và không trả quá nhiều tiền. Và hãy nghiêm túc với điều đó.
4. Đảo ngược, luôn đảo ngược!
“Đảo ngược, luôn đảo ngược: Lật ngược tình huống hoặc vấn đề. Nhìn ngược lại.” - Charlie Munger
Hãy đơn giản hóa việc giải quyết vấn đề bằng cách đảo ngược. Khi làm như vậy, chúng ta sẽ thấy tìm kiếm các tiêu chí loại trừ dễ hơn nhiều so với các tiêu chí đủ điều kiện.
Ví dụ:
Có nhiều cách để đạt được thành công, tuy nhiên chỉ một số ít đặc điểm hoặc tính cách chắc chắn sẽ khiến bạn thất bại: lười biếng, đố kỵ, oán giận, tự thương hại, tự cho mình là đúng và những thói quen tự hủy hoại bản thân khác.
5. Đập tan những niềm tin trân quý nhất của bạn
“Ta nên nhận ra thực tế - ngay cả khi ta không thích nó. Đúng vậy, đặc biệt là khi ta không thích nó.”- Charlie Munger
Tất cả chúng ta đều có những niềm tin của riêng mình và chỉ muốn nó đúng. Việc thừa nhận rằng niềm tin đó là sai khiến chúng ta cảm thấy mình thật ngốc nghếch.
Đây là lý do tại sao chúng ta một khi đã tin cái gì rồi thì gần như không muốn thay đổi nữa.
Tuy nhiên, điều quan trọng là chúng ta phải thay đổi thái độ đó và phát triển tư duy coi trọng sự thật hơn là niềm tin cá nhân.
Tôi nghĩ rằng việc giữ niềm tin sai lầm trong suốt cuộc đời còn đáng sợ hơn nhiều so với việc cảm thấy mình ngu ngốc trong một phút.
6. Hiệu ứng thứ cấp
Kinh tế học rất phức tạp. Chúng ta không hiểu hầu hết những gì xảy ra trên thị trường và nền kinh tế trên toàn thế giới. Đó là lý do tại sao khả năng dự báo của chúng ta có vẻ tệ đến vậy. Những năm gần đây đã cho thấy chúng ta thực sự biết rất ít về lạm phát và lãi suất cũng như cách thị trường và nền kinh tế phản ứng với chúng.
Lý do cho điều đó là các hiệu ứng thứ cấp. Chúng ta không thể làm được gì để hiểu hết được chúng. Tuy nhiên, điều chúng ta có thể làm là nhận thức được chúng và tránh những tình huống mà chúng ta phụ thuộc vào chúng.
Một lời khuyên thực tế cho việc đầu tư là hãy chọn một chiến lược không yêu cầu chúng ta phải dự báo môi trường kinh tế vĩ mô của năm tới. Như Munger đã nói:
“Nếu dự đoán của chúng ta tốt hơn một chút so với dự đoán của người khác, đó là vì chúng ta đang cố gắng thực hiện ít dự đoán hơn.” - Charlie Munger
7. Bộ lọc
Chúng ta đều vô thức sử dụng bộ lọc mỗi ngày trong cuộc sống. Nhưng để thực sự hưởng lợi từ sức mạnh mà bộ lọc, chúng ta cần sử dụng chúng một cách có ý thức. Hãy nghĩ về bộ lọc nào bạn muốn sử dụng trong những tình huống nào.
Đầu tư là một ví dụ điển hình.
Một trong những bộ lọc đầu tiên của Warren Buffett là sự phức tạp của một doanh nghiệp. Nếu ông ấy không hiểu được trong 5 phút, thì doanh nghiệp đó sẽ bị loại.
Charlie Munger thích bộ lọc về chi phí cơ hội.
"Tôi cho rằng một bộ lọc hữu ích trong đầu tư là ý tưởng về chi phí cơ hội. Nếu bạn có một ý tưởng có sẵn và tốt hơn 98% các cơ hội khác, thì bạn có thể chỉ cần sàng lọc 98% còn lại." - Charlie Munger
8. Chiến lược Fat-Pitch (thuật ngữ bóng chày)
Chiến lược Fat-Pitch có lẽ là mô hình tinh thần được Charlie sử dụng nhiều nhất trong đầu tư.
Ý tưởng rất đơn giản: chỉ vung gậy khi có cơ hội đặc biệt. Và khi phát hiện ra cơ hội, hãy vung mạnh nhất có thể.
“Không đầu tư lớn khi có cơ hội cũng là một sai lầm như không đầu tư gì cả.” - Charlie Munger
Hôm nay thế là hết!
Nếu bạn thích bài đăng này, hãy thoải mái chia sẻ để nhiều người có thể xem hơn! Cảm ơn và chúc bạn có một ngày cuối tuần tuyệt vời!
Cấu trúc rất gọn, giống như Munger đang đứng lớp. Nếu có thêm chút trải nghiệm cá nhân, có thể người đọc sẽ nhớ mãi hơn là chỉ gật đầu đồng tình.